Początek krwiodawstwa w Polsce, to lata 30-te ubiegłego wieku. Jednak gwałtowny rozwój następuje po II wojnie światowej, a idea dzielenia się swoją krwią z drugim człowiekiem szybko dociera na Żywiecczyznę...
Początek krwiodawstwa na Żywiecczyźnie to rok 1950. W tym czasie mamy do czynienia z krwiodawstwem rodzinnym i płatnym. Jednak już od 1958 roku zaczyna funkcjonować tzw. honorowe krwiodawstwo, czyli bezpłatne pobieranie krwi od dawców. W tym samym roku pobieraniem krwi nie zajmuje się już Polski Czerwony Krzyż, lecz stacje i punkty krwiodawstwa, podległe bezpośrednio Ministerstwu Zdrowia. W tamtym czasie żywiecki punkt krwiodawstwa znajdował się w budynku Szpitala Powiatowego. Do 1961 funkcjonowało jednocześnie płatne i honorowe krwiodawstwo. 7 Grudnia 1961 roku w Żywieckich Zakładach Papierniczych „Solali” zorganizowano pierwszą zbiorową akcję poboru krwi wśród pracowników. Wkrótce takie akcje organizowano m.in. w Browarze, Zakładzie Futrzarskim, Fabryce Śrub czy też w jednostce WOP-u. Dodajmy, że w całym 1961 roku od 652 osób pobrano łącznie 215 litrów krwi. Władze partyjne zachęcały ludzi do podzielenia się swoją krwią, chwaląc się na łamach ówczesnej Kroniki Beskidzkiej, która również zachęcała swoich czytelników do podzielenia się darem życia. Od 1964 roku organizowano także pobór krwi od poborowych do wojska. Kontynuowano to do roku 2000. Od 1970 roku w akcje krwiodawstwa zaczęli się angażować junacy z Komendy Hufca OHP. Jednocześnie akcje wyjazdowe organizowano poza Żywcem np. w Gilowicach.
24 Listopada 1972 roku przy kole PCK w Żywieckich Zakładach Papierniczych powołano pierwszy na Żywiecczyźnie klub Honorowych Dawców Krwi. Prezesem klubu został Bronisław Kastelik, a na przewodniczącą wybrano Stanisławę Szupik. W kolejnych latach kluby HDK powstały w innych zakładach m.in. w Ponarze, Famedzie czy też w Odlewni Żeliwa w Węgierskiej Górce. Kluby takie istniały też w szkołach średnich.
Lata 80-te XX wieku przynoszą dalszy rozwój krwiodawstwa na Żywiecczyźnie. Powstają kolejne kluby Honorowych Dawców Krwi m.in. przy Zawodowej Straży Pożarnej czy też przy Urzędzie Spraw Wewnętrznych w Żywcu. Sporo klubów zostaje powołanych poza Żywcem.
Przemiany społeczno-polityczne początku lat 90-tych mają negatywny wpływ na rozwój krwiodawstwa na Żywiecczyźnie. Drastycznie spada liczba dawców, rozpadają się też zakładowe i szkolne kluby HDK. W tej sytuacji Rejonowa Rada HDK PCK w Żywcu próbuje ratować honorowe krwiodawstwo na Żywiecczyźnie. W związku z tym zapada decyzja o utworzeniu środowiskowych klubów HDK. Pierwszym takim klubem był klub HDK w Łękawicy, który powstał w czerwcu 1994 roku. W 1998 powołano klub HDK w Jeleśni, a w 2000 roku powstaje klub w Ujsołach oraz za sprawą ks. Piotra Sadkiewicza parafialny klub HDK w Leśnej.
Od 1999 roku zdecydowano się na rozszerzenie honorowego krwiodawstwa na szkoły średnie. Młodzież chętnie angażowała się w akcję poboru krwi, dzięki czemu w latach 2000-2001 udało się zebrać od uczniów ponad 220 litrów krwi. Początek XXI wieku to odbudowa krwiodawstwa na Żywiecczyźnie po zapaści z lat 90-tych. Akcję poboru zaczęto organizować w coraz to większej liczbie miejscowości Żywiecczyzny m.in. dzięki Krwiobusom, które już w 1996 roku trafiają do Stacji Krwiodawstwa w Katowicach. Powstają kolejne kluby HDK. W akcję zaczynają się angażować harcerze z żywieckiego Hufca, którzy zbierają krew podczas finałów WOŚP. Jednocześnie nie brakowało wydarzeń smutnych. Od 2001 roku punkt poboru krwi w Żywcu jest czynny tylko dwa razy w tygodniu, a dwa lata później zostaje całkowicie zlikwidowany. Jednak dzięki walce i staraniom nie tylko krwiodawców punkt powraca do miasta w 2011 roku.
Obecnie punkt działa dwa razy w tygodniu – w środy i w piątki. Jednocześnie nadal rozwija się honorowe krwiodawstwo. W listopadzie zorganizowano pierwszą od wielu lat akcję poboru krwi w Gilowicach, a styczniu po raz pierwszy w historii mieszkańcy Ślemienia mogą oddać krew w swojej rodzinnej miejscowości. Jednocześnie w wielu szkołach średnich Żywiecczyzny do dzisiaj organizuje się akcje poboru krwi, a dzięki chęci i zaangażowaniu ludzi Żywiecczyzna przoduje w ilości pobranej krwi, w skali województwa.
Autor: Radosław Płużek
Źródło: https://legionhdk.pl/krwiodawstwo/krwiodawstwo-art
