Historia

Kamieniołom w Bystrej, to miejsce dotąd owiane tajemniczą historią, po którym zostało już niewiele śladów materialnych. Jedyną pozostałością po minionych czasach jest pamięć mieszkańców i zarastająca ściana głazów.

Z przeprowadzonych badań terenowych wynika, że po I Wojnie Światowej na terenie Bystrej funkcjonował niewielki kamieniołom, w którym pracowała miejscowa ludność, lecz można przypuszczać, że istniejąca w „Dziejopisie Żywieckim”wzmianka o powstaniu sztolni w Bystrej z XVI w.odnosi się właśnie do tej miejscowości. Podobno nawet władający tymi ziemiami ród Habsburgów interesował się wyrobiskami w Bystrej, gdyż krążyły pogłoski o wydobywanych na tych ziemiach niewielkich pokładów węgla kamiennego i rudy żelaza. Jak podaje jeden z informatorów, kiedy potoczek w Bystrej wezbrał wody w wyniku ulewy, rzeka odkryła brzeg rzeki ukazując ścianę węgla kamiennego. Widząc to mieszkańcy zaczęli go wydobywać na własne potrzeby, w efekcie czego powstała niewielka sztolniana zboczach koryta rzeki. Informacje te nie są potwierdzone historycznie, ale podobno, kiedy informacja ta dotarła do rodziny Habsburgów, kazali oni zamurować złoża cennych minerałów. Do dziś nie wiadomo czy są to historie prawdziwe, jednak nadal tkwią one w pamięci najstarszych mieszkańców Bystrej.

Jak podają informatorzy, Bystra zaopatrywała w kamień okoliczne wioski i mieszkańców, gdyż pochodzący stąd surowiec był solidny i wytrzymały. Z kamienia w Bystrej wzniesione zostało wiele budynków mieszkalnych na terenie Gminy Radziechowy – Wieprz, jak również fundamenty Kościóła w Wieprzu, choć obecnie pamięć o tym zanika. Kamieniołom istniał jeszcze po II Wojnie Światowej, a w latach swojej świetności pracowało tam ok. 30 osób. Często było to dodatkową formą zarobku dla mężczyzn i choć praca w kamieniołomie była bardzo ciężka, to przynosiła dodatkowe dochody w wielu rodzinach rolniczych. Córka pracującego tam Wojciecha Tlałki wspomina, że często pracowali tam mężczyźni z jednej rodziny – tak było w przypadku jej ojca i dziadka. Jak twierdzą świadkowie historii ostatnim właścicielem kamieniołomu w Bystrej była rodzina Wajdziaków.

Źródło: Gminne Centrum Kultury, Promocji i Turystyki Radziechowy-Wieprz