Historia

Na planie katastralnym Żywca z roku 1844 okolica dzisiejszej ulicy Batorego i Alei Wolności wyglądała mniej więcej tak: szeroko rozlane koryto Soły z licznymi wysepkami, brak wału przeciwpowodziowego. Przy dawnej ulicy Fabrycznej, obecnie Aleja Legionów - stały stodoły mieszczan żywieckich oraz drewniane domy. Od budynku obecnego urzędu komunikacji w kierunku północnym stało kilka rzędów stodół, których właścicielami byli mieszkańcy Rudzy - pamiętać należy, że wówczas Żywczanie parali się rzemiosłem, handlem, a przede wszystkim uprawą pól.

W latach 1900-1902 w miejscu stodół wybudowano gmach Towarzystwa Gimnastycznego "Sokół" - obecnego Miejskiego centrum Kultury. W budynku powstała sala gimnastyczna oraz widowiskowa ze sceną i malowaną kurtyną, zniszczoną w czasie II wojny światowej. Za budynkiem MCK, również dziś możemy zobaczyć willę znanego żywieckiego budowniczego - Stanisława Błasiaka. Po wybudowaniu gmachu "Sokoła" w roku 1903, Rada Gminna wydała zakaz budowania stodół an Ispie, mi.n. ze względu na ich liczne i niebezpieczne pożary. W roku 1904 uregulowano drogę i wytyczono nową ul. Sokolską, niwelację terenu powierzono inżynierowi Glattmanowi. Powstała ulica rozpoczynająca się od ul. Nowy Świat (dziś ul. Kraszewskiego) równolegle do ul. Fabrycznej (dzisiejsza Aleja Legionów), w kierunku Starego Żywca. Widoczna jest ona już na planie regulacji miasta przygotowanego przez lwowskich architektów Udarskiego i Czesaka w latach 1905-1906. Architekci zlokalizowali wzdłuż nowej ulicy skwery i okrągły plac, gdzie obecnie stoi pomnik, o którym pisaliśmy TU.

pomnik wolności żywiec

Przy wspomnianym placu, bielska firma Karola Korna wybudowała w latach 1927-1929 budynek "Kasy Chorych", w którym dziś, pięknie odremontowanym budynku, znajdują się urzędy podległe pod Starostwo Powiatowe w Żywcu. Budynek ten założony został na rzucie rozwartej litery E. Z jego prawej strony planowano przebicie do ulicy Brackiej, dlatego na stojących w głębi domach zauważyć można elewacje przygotowane do tego, że miały być skierowane w stronę ulicy, która nigdy nie powstała.

W roku 1910 połączono ul. Sokolską aleją klonową z ul. Kościuszki i zbudowano pomnik upamiętniający 500 rocznicę bitwy pod Grunwaldem - artykuł o nim możecie przeczytać TUTAJ.

pomnik żywiec

Z niewielkimi zmianami przetrwały tzw. do roku 1939 Planty. W miejscu spalonych stodół utworzono boisko sportowe Towarzystwa Sportowego "Koszarawa", istniejące do dziś. Wspomniane planty pełniły przed wojną bardzo ważną funkcję. Park zamkowy stanowił własność prywatną i zamknięty był dla publiczności. Planty były więc reprezentatywną aleją miejską, przy której odbywały się festyny, pokazy sportowe i majówki, także tutaj rozpoczynały się pochody rocznicowe i w zwartym szyku maszerowano przez miasto na rynek. W okresie okupacji Niemcy postanowili uporządkować tę część miasta, zburzono więc domy stojące pomiędzy dzisiejszą Aleją Legionów a ulicą Batorego oraz założono skwer, sadząc rosnące do dziś brzozy, ulicę natomiast wybrukowano kostką granitową i nazwano Parkweg. Aleja Wolności nosiła różne nazwy: Legionów, Al. Ignacego Daszyńskiego.  Sam budynek "Sokoła" w którym mieścił się Młodzieżowy Dom Kultury Niemcy zmienili na Deutsches Heim. W roku 1945 budynek został zniszczony.

Sokół Żywiec

Po wyzwoleniu został`odbudowany na nowo i wpisany do rejestru zabytków województwa bielskiego. Z księgi posiedzeń Gminy możemy przeczytać, że "W roku 1902 Rada Gminy postanowiła udzielić bezpłatnie Two. Gimnast. "Sokół" potrzebne drzewo budowlane do konstrukcji dachu. Sprzedać 400.000 szt. cegieł z cegielni miejskiej".

Dzięki temu miasto szczyciło się pięknymi plantami oraz gmachem "Sokoła", w odróżnieniu do Al. Wolności, której skwery były zaniedbane, a połamane ławki zostały szybko zlikwidowane.