16 czerwiec
2025

Aleja Wolności – historia ulicy

Autor: Redakcja Data publikacji: 11.02.2024 16:19

Na planie katastralnym Żywca z roku 1844 okolica dzisiejszej ulicy Batorego i Alei Wolności wyglądała mniej więcej tak: szeroko rozlane koryto Soły z licznymi wysepkami, brak wału przeciwpowodziowego. Przy dawnej ulicy Fabrycznej, obecnie Aleja Legionów – stały stodoły mieszczan żywieckich oraz drewniane domy. Od budynku obecnego urzędu komunikacji w kierunku północnym stało kilka rzędów stodół, których właścicielami byli mieszkańcy Rudzy – pamiętać należy, że wówczas Żywczanie parali się rzemiosłem, handlem, a przede wszystkim uprawą pól.

W latach 1900-1902 w miejscu stodół wybudowano gmach Towarzystwa Gimnastycznego “Sokół” – obecnego Miejskiego centrum Kultury. W budynku powstała sala gimnastyczna oraz widowiskowa ze sceną i malowaną kurtyną, zniszczoną w czasie II wojny światowej. Za budynkiem MCK, również dziś możemy zobaczyć willę znanego żywieckiego budowniczego – Stanisława Błasiaka. Po wybudowaniu gmachu “Sokoła” w roku 1903, Rada Gminna wydała zakaz budowania stodół an Ispie, mi.n. ze względu na ich liczne i niebezpieczne pożary. W roku 1904 uregulowano drogę i wytyczono nową ul. Sokolską, niwelację terenu powierzono inżynierowi Glattmanowi. Powstała ulica rozpoczynająca się od ul. Nowy Świat (dziś ul. Kraszewskiego) równolegle do ul. Fabrycznej (dzisiejsza Aleja Legionów), w kierunku Starego Żywca. Widoczna jest ona już na planie regulacji miasta przygotowanego przez lwowskich architektów Udarskiego i Czesaka w latach 1905-1906. Architekci zlokalizowali wzdłuż nowej ulicy skwery i okrągły plac, gdzie obecnie stoi pomnik, o którym pisaliśmy TU.

pomnik wolności żywiec

Przy wspomnianym placu, bielska firma Karola Korna wybudowała w latach 1927-1929 budynek “Kasy Chorych”, w którym dziś, pięknie odremontowanym budynku, znajdują się urzędy podległe pod Starostwo Powiatowe w Żywcu. Budynek ten założony został na rzucie rozwartej litery E. Z jego prawej strony planowano przebicie do ulicy Brackiej, dlatego na stojących w głębi domach zauważyć można elewacje przygotowane do tego, że miały być skierowane w stronę ulicy, która nigdy nie powstała.

W roku 1910 połączono ul. Sokolską aleją klonową z ul. Kościuszki i zbudowano pomnik upamiętniający 500 rocznicę bitwy pod Grunwaldem – artykuł o nim możecie przeczytać TUTAJ.

pomnik żywiec

Z niewielkimi zmianami przetrwały tzw. do roku 1939 Planty. W miejscu spalonych stodół utworzono boisko sportowe Towarzystwa Sportowego “Koszarawa”, istniejące do dziś. Wspomniane planty pełniły przed wojną bardzo ważną funkcję. Park zamkowy stanowił własność prywatną i zamknięty był dla publiczności. Planty były więc reprezentatywną aleją miejską, przy której odbywały się festyny, pokazy sportowe i majówki, także tutaj rozpoczynały się pochody rocznicowe i w zwartym szyku maszerowano przez miasto na rynek. W okresie okupacji Niemcy postanowili uporządkować tę część miasta, zburzono więc domy stojące pomiędzy dzisiejszą Aleją Legionów a ulicą Batorego oraz założono skwer, sadząc rosnące do dziś brzozy, ulicę natomiast wybrukowano kostką granitową i nazwano Parkweg. Aleja Wolności nosiła różne nazwy: Legionów, Al. Ignacego Daszyńskiego.  Sam budynek “Sokoła” w którym mieścił się Młodzieżowy Dom Kultury Niemcy zmienili na Deutsches Heim. W roku 1945 budynek został zniszczony.

Sokół Żywiec

Po wyzwoleniu został`odbudowany na nowo i wpisany do rejestru zabytków województwa bielskiego. Z księgi posiedzeń Gminy możemy przeczytać, że “W roku 1902 Rada Gminy postanowiła udzielić bezpłatnie Two. Gimnast. “Sokół” potrzebne drzewo budowlane do konstrukcji dachu. Sprzedać 400.000 szt. cegieł z cegielni miejskiej”.

Dzięki temu miasto szczyciło się pięknymi plantami oraz gmachem “Sokoła”, w odróżnieniu do Al. Wolności, której skwery były zaniedbane, a połamane ławki zostały szybko zlikwidowane.

Przeczytaj także

Tymczasowa organizacja ruchu na ul. Objazdowej w Żywcu

Przypominamy, że od 14 czerwca od godz. 8.00 do 18 czerwca 2025 r. do godz. 22.00 zostanie wprowadzona tymczasowa organizacja ruchu na…
Czytaj więcej

Prognozowane są burze w powiecie żywieckim

IMGW wydało ostrzeżenie o burzach w powiecie żywieckim. Ostrzeżenia meteorologiczne: Burzestopień: 1prawd. 80%Przebieg: Prognozowane są burze, którym miejscami będą towarzyszyć…
Czytaj więcej

Góralska tradycja na Kopcu – wyjątkowa Msza Święta w Radziechowach

Na Kopcu w Radziechowach odbyła się uroczysta Msza Święta z góralską oprawą, która po raz kolejny zgromadziła tłumy wiernych oraz…
Czytaj więcej

Dachowanie samochodu osobowego w Rajczy

15.06.2025 r. w nocy o godzinie 02:54 w miejscowości Rajcza doszło do poważnego zdarzenia drogowego – dachowania samochodu osobowego. Według…
Czytaj więcej

W Rycerce Górnej odsłonięto i poświęcono pomnik upamiętniający ofiary pacyfikacji osiedla Czanieckich

Dzisiaj w Rycerce Górnej odbyła się uroczystość odsłonięcia i poświęcenia pomnika upamiętniającego tragiczne wydarzenia z 7 kwietnia 1945 roku, kiedy…
Czytaj więcej

Akcja ratunkowa na Jeziorze Żywieckim: uratowano rannego łabędzia

14 czerwca br. o godzinie 16:50 strażacy zostali zadysponowani do interwencji na Jeziorze Żywieckim, gdzie doszło do ratowania rannego łabędzia.…
Czytaj więcej