Schronisko na Hali Miziowej to jedna z najbardziej ikonicznych i historycznie bogatych budowli w polskich Beskidach. Jego historia sięga początków XX wieku, kiedy to działacze Polskiego Towarzystwa Tatrzańskiego (PTT) podjęli starania o stworzenie polskiego schroniska w tym malowniczym rejonie.

Początki i pierwsze próby budowy

Już w 1912 roku działacze PTT rozważali możliwość wybudowania schroniska na Hali Miziowej. Wtedy też pojawiła się myśl o wykupieniu terenu od właściciela, Jana Mizi, jednak wybuch I wojny światowej uniemożliwił realizację tych planów. Dopiero w latach dwudziestych XIX wieku nasz kraj odzyskał niepodległość, a działania na rzecz budowy schroniska nabrały tempa. W 1927 roku oddział żywiecki PTT zakupił parcelę pod budowę, a dzięki uprzejmości arcyksięcia Karola Stefana Habsburga uzyskano drewno budulcowe po niskiej cenie. Prace rozpoczęto już trzy lata później, a ich finałem było otwarcie schroniska na Hali Mizowej w 1930 roku.

Partner materiału: Eat Well

Architektura i otwarcie obiektu

Nowo wybudowane schronisko na Hali Miziowej zostało zbudowane w stylu podhalańskim, z drewnianej konstrukcji na kamiennej podmurówce, z charakterystycznym strzelistym dachem, który wpisywał się w beskidzki krajobraz. Budynek o długości 24 metrów, szerokości 11 metrów i wysokości 12 metrów, był jednym z najpiękniejszych w polskich Karpatach. Po ukończeniu prac, w 1930 roku, obiekt został oficjalnie otwarty 20 lipca, w uroczystości uczestniczyło około 1500 osób, w tym liczni turyści z Polski, Czech, Słowacji, Niemiec i innych krajów. Schronisko zostało poświęcone przez ks. kanonika Syc z Jeleśni i od razu zyskało popularność zarówno latem, jak i zimą, jako idealna baza dla turystów i narciarzy.

Rozwój i funkcjonowanie przed II wojną światową

Pierwszym gospodarzem schroniska był Robert Sikora, a następnie Paweł Pollak i Adalbert Rudolf. W okresie międzywojennym obiekt był intensywnie użytkowany, oferując noclegi dla turystów, a jego wyposażenie obejmowało sanitariaty z ciepłą wodą, światło elektryczne i restaurację z widokową werandą. Schronisko służyło nie tylko turystyce, ale także działalności społecznej i sportowej, będąc miejscem organizacji zawodów narciarskich i innych imprez.

Okupacja i okres powojenny

Wybuch II wojny światowej i okupacja niemiecka przyniosły zmianę funkcji obiektu. Od września 1939 roku schronisko było obsadzone przez niemiecki batalion Korpusu Ochrony Pogranicza, a jego teren był wykorzystywany jako baza wojskowa. Mimo trudnych warunków, obiekt nie ucierpiał poważnie podczas walk, a po wyzwoleniu w 1945 roku został częściowo remontowany i przygotowany do dalszej działalności.

Niestety, w marcu 1953 roku pożar doszczętnie spalił schronisko, pozostawiając jedynie zabudowania gospodarcze i stajnię. Od tego czasu miejsce to pełniło funkcję schroniska tymczasowego, adaptując stare budynki gospodarcze i stajnię na miejsca noclegowe.

Prace odbudowy i modernizacji

Lata 60. i 70. XX wieku to okres stopniowej odbudowy i modernizacji. W 1969-1970 przeprowadzono remont, wymieniając instalacje, instalując nową linię energetyczną i specjalne pomieszczenie dla GOPR. W kolejnych dekadach schronisko funkcjonowało jako ważny punkt na turystycznej mapie Beskidów, choć warunki jego użytkowania nie spełniały jeszcze dzisiejszych standardów.

Nowe schronisko — od koncepcji do realizacji

Dążenie do nowoczesnego obiektu powróciło pod koniec lat 80. i na początku 90. XX wieku. W 1986/87 roku rozpoczęła się budowa nowego schroniska, którą wyhamowały trudności finansowe i administracyjne. Projekt został ostatecznie przejęty przez Spółkę Schroniska i Hotele Górskie PTTK „Karpaty”, a prace kontynuowano z dużym zaangażowaniem aż do oddania nowoczesnego obiektu 12 października 2003 roku, dokładnie 50 lat po pożarze poprzedniego schroniska.

Obecny standard i oferta

Nowe schronisko na Hali Miziowej to nowoczesny obiekt z 85 miejscami noclegowymi w 25 pokojach, wyposażonymi w łazienki i sanitariaty, a także przestronne sale zbiorowe. Zajmuje powierzchnię 725 m² powierzchni zabudowy i 2000 m² powierzchni użytkowej na czterech kondygnacjach. Posiada pełne zaplecze gastronomiczne, sale konferencyjne i pomieszczenia dla GOPR, co czyni je jednym z najbardziej funkcjonalnych i komfortowych schronisk w regionie.

Historia schroniska na Hali Miziowej jest pełna pasji, wyzwań i determinacji działaczy turystycznych, od początkowych planów, przez wojenne zawirowania, aż po nowoczesną rekonstrukcję. Od pierwszego drewnianego schroniska z 1930 roku, po spalony pożarze i kolejne etapy odbudowy, miejsce to nieustannie wpisuje się w krajobraz Beskidów, będąc symbolem turystycznej pasji i lokalnej historii. Dziś, dzięki wysiłkom wielu pokoleń, Hala Miziowa znowu gości turystów i miłośników gór, będąc świadectwem ich nieustającej miłości do tych majestatycznych górskich przestrzeni.

25 maja 2025 roku podczas XXX Zlotu Żywczaków na Hali Miziowej odsłonięto tablicę pamiątkową, poświęconą Mieczysławowi Mączyńskiemu, prezesowi Oddziału Babiogórskiego PTT w latach 1921-1939. Jednocześnie w roku 120-lecia Oddziału Babiogórskiego TT-PTT-PTTK schronisko na Hali Miziowej otrzymało imię Mieczysława Mączyńskiego.

Źródło: Centralny Ośrodek Turystyki Górskiej PTTK
Zdjęcie: Zbiory Rodziny Mączyńskich udostępnione Oddział Babiogórski PTTK w Żywcu rok zał. 1905