Historia

"Kwietna Niedziela" - jak dawniej nazywano Niedzielę Palmową, rozpoczyna ostatni tydzień Wielkiego Postu. Współcześnie, podobnie jak nasi przodkowie, święcimy w tym dniu palmy wielkanocne, zwane przez górali żywieckich kocankami lub bagniątkami. Jakie jest źródło tej tradycji? Co symbolizuje palma? Kto powinien ją nieść do kościoła?

Dla chrześcijan palma jest symbolem wjazdu Jezusa. Tradycyjnie jest zrobiona z trwale zielonych i świeżo rozkwitłych roślin. Poświęcona palma jest sacrum, które ma do spełnienia wiele funkcji. Nie ma ustalonych reguł, kto powinien nieść gałązkę do kościoła, przeważnie jednak robią to jednak kobiety lub dzieci. dawniej, zaraz po wyjściu z kościoła, uderzano się palmami, by przekazać sobie właściwości witalne. Gospodyni po powrocie do gospodarstwa głaskała palmą zwierzęta, zwłaszcza krowy, by były tak krągłe jak "kotki" na wierzbie. Palmą smagało się także dzieci wygłaszając przy tym formułę:  „Boże rany” lub:

„Nie ja biję, palma bije
za sześć dzień wielki dzień
za sześć noc Wielkanoc”

Charakterystyczne dla Żywiecczyzny były też "babskie palmy". Miały one formę bukietu, który najczęściej był skomponowany z roślin zielonych, wstążki z bibuły oraz jabłka – symbolizującego pokarm dla duchów przodków. Obecnie tego typu palmy spotyka się np. w Milówce. Po Wielkanocy palmę chowano w szopie lub za obrazami, a następnie używano jej przy pierwszym wypędzie zwierząt z obory lub okadzano jej gałęziami chorą trzodę.

Oprac.: PW
Źródło: parafiapewelslemienska.pl