5 marca 2001 r., w czasie remontu zabytkowej dzwonnicy w Żywcu, pracownicy znaleźli dokumenty, będące kronikarskim opisem wszystkich remontów obiektu. Dokumenty te były schowane w "bani", czyli wykończeniu dachu, znajdującym się np. pod krzyżem zwieńczającym kalenicę.

Zbiór tych archiwaliów schowany był w słoju, po otwarciu którego okazało się, że najstarszy dokument pochodzi z 1723 r. i napisany jest w języku polskim. Zawiera on informacje o pożarze drewnianej dzwonnicy w 1721 r. i domów przy rynku oraz o budowie nowej, murowanej ufundowanej przez Franciszka Wielopolskiego. W dokumencie zawarta jest również pierwsza informacja na temat konserwacji krzyża na dzwonnicy. Odnotowano w nim również, że w czasie pożaru ocalał kościół oraz zamek.
Kolejny dokument z 9 lipca 1770 r. jest kopią najstarszego oraz opisuje kolejne renowacje dzwonnicy i krzyża. Trzeci natomiast, datowany na 2 października 1799 r. informuje o kolejnym remoncie dzwonnicy, podpisany jest przez Marcina Rybarskiego i zawiera wiadomości na temat Żywca oraz działalności papieży. W zbiorze osiemnastowiecznych materiałów znalazły się również wstępy ze wszystkich czterech Ewangelii Dwa dokumenty dziewiętnastowieczne z 1832 r. opisują prace konserwatorskie przy dzwonnicy, nałożenie krzyża, a także informacje o epidemii cholery z 1831 r. Są tu nazwiska lekarzy, felczerów i aptekarzy, którzy działali na terenie miasta i walczyli z chorobą. Dokumenty dwudziestowieczne są dwa: pierwszy z 1902 r. i drugi z 1914 r. Znajdujemy w nich informacje o mieście, miedzy innymi, o wielkiej powodzi z 1902 r., jest także spis radnych miasta oraz wykaz służb magistratu. Oprócz dokumentów znaleziono w bani pocztówki z 1902 roku, stare fotografie rynku, magistratu, dzwonnicy, procesji na rynku. Ponadto schowano tu gazety - egzemplarz Nadzwyczajnego Drugiego Wydania Ilustrowanej Gazety Polskiej z czerwca 1914 r. o zabójstwie w Sarajewie następcy austriackiego tronu - arcyksięcia Franciszka Ferdynanda. Z żywieckich wydań zaś umieszczono Statut Kasy Oszczędności z 1892 r. podpisany przez Badeniego, Sprawozdanie Zarządu Uzupełniającej Szkoły Przemysłowej w Żywcu z 1902 r. i zamkniecie rachunku Kasy Oszczędności Miasta Żywca z 1913r. Znaleziono także ciekawostki numizmatyczne - 4 monety austriackie - halerze z 1894, 1895, 1896, opakowane gazetami reklamowymi sprzedawanymi w Żywcu przez Jana Konrada z Czech. Wśród dokumentów znajdował się także dokument z 1914 r., zawierający spis ludzi pracujących przy remoncie dzwonnicy: majstra i murarzy, opatrzony opisem sytuacji w mieście, a podpisany przez burmistrza Antoniego Minkińskiego.

Autor: PW
Zdjęcie: Muzeum Miejskie w Żywcu