24 kwiecień
2025

Łodygowicka posiadłość

Autor: Redakcja Data publikacji: 05.08.2017 10:11

Niedaleko kościoła znajduje się park, a w nim mała perełka – dwór, który jest chyba jednym z najbardziej znanych budynków w Łodygowicach. Jest on historyczną dumą Łodygowic, miejscem niezwykłym i malowniczym.

Pierwsi właściciele

Zamek w Łodygowicach powstał w latach 1629-1631 z inicjatywy ówczesnego właściciela Państwa Łodygowickiego, Jerzego Zbarskiego, który prawdopodobnie stworzył go w celach obronnych.

Później jego właścicielem stał się Stanisław Warszycki, który „stale modernizował posiadany dwór w Łodygowicach. Ostatecznie w 1673 r. nadał mu kształt fortu obronnego”. Powstał wtedy mur wokół dworu oraz wał ziemny, były również fosy, w których płynęła woda z Żylicy. „Umocnienia zewnętrzne miały kształt kwadratu z bastionami w narożnikach”. Na dziedzińcu znajdowały się trzy „kółka do wiązania koni wierzchowych”, srebrne – dla szlachcica, mosiężne – dla mieszczanina i żelazne – „dla chłopa i żyda”. Brama najprawdopodobniej znajdowała się po południowo – wschodniej stronie. Zamek znajdował się na środku posiadłości. – Jednak patrząc na austriacką wojskową mapę jeszcze sprzed pierwszego zaboru, widzimy również tajemnicze zabudowania obronne z bramą od strony dawnych zakładów meblowych w Łodygowicach. Można przypuszczać, że tam znajdowała się baszta obronna, coś w rodzaju barbakanu w Krakowie – przypuszcza Jacek Kachel, historyk i dziennikarz.

Rosyjski najazd

Zamek w Łodygowicach był twierdzą trudną do zdobycia. Najazdy na zamek przeprowadzili: Jerzy Warszycki, Rosjanie oraz Władysław Kunat Wyrozemski.

Szczególnie zabawny epizod związany jest z niejakim Walerianem Bocheńskim. Został on wtrącony do więzienia mieszczącego się w zamku przez Jerzego Warszyckiego. 11 marca 1711 r. postanowili podstępem odebrać go rosyjscy żołnierze. Przybyli do zamku jako goście i wieczorem udali pijanych. Wtedy gospodarz kazał swoim strażnikom dopilnować, aby trafili do gospody. Kiedy odeszli, pojawili się Rosjanie z bronią i odebrali więźnia.

Kolejni właściciele

Kolejnymi właścicielami byli: Ignacy Kalinowski, Ludwig Anhalt von Cothen, dr Maksymilian Lutwiz, Klementyna Primavesi de Veber, jej córka Klementyna wraz z mężem Adolfem Klobusem, a na samym końcu ich syn, Otto Klobus.

Klementyna Primavesi de Veber zmieniła fortecę obronną w dom. Wymieniono zatem gont na dachówki, nie pozostawiono wałów, które otaczały zamek, powstał także ganek w stylu pseudogotyckim.

Kiedy ta niesamowita budowla przeszła w posiadanie małżeństwa Klobusów, cała posiadłość stała się jeszcze piękniejsza. Znalazły tam miejsce kwiaty, piękne krzewy i choinki oraz stawy. Jednym słowem park był zadbany pod względem ogrodniczym.

Otto Klobus

Kiedy właścicielem Państwa Łodygowickiego był Otto von Klobus, „zamek stał się pałacem i miejscem otwartym, gdzie odbywały się ważne, lokalne uroczystości”. W parku i/lub w zamku odbyły się między innymi uroczystości związane z otrzymaniem nowego sztandaru przez Straż Pożarną w Łodygowicach, jubileusze Straży Pożarnej. Świętowano także „rocznicę zwycięstwa Polaków nad Niemcami pod Grunwaldem” w 1910 r. Jak podaje Jacek Kachel w książce Historia Łodygowic. Tom I: „baron Klobus, ostatni prywatny właściciel zamku w Łodygowicach, pod koniec lat trzedziestych XX wieku zaniedbał zamek i jego otoczenie. Po wybuchu II wojny światowej nie podpisał volkslisty i Niemcy odebrali mu cały majątek (4 sierpnia 1940 roku) pod przymusowy zarząd, pozostawiając do jego dyspozycji tylko zamek w Łodygowicach”.

Po wojnie

Po wojnie zamek należał do państwa i powstała w nim szkoła rolnicza, postawiono także nowe budynki z tyłu zamku. „Od 1991 roku zamek i tereny przyległe, gdzie mieściło się Technikum Rolnicze, Internat i Dom Nauczyciela, stały się własnością Gminy Łodygowice”. Istnieje również legenda o zakopanym skarbie oraz o tunelu, który miałby prowadzić na Magurkę.

Obecnie w zamku znajdują się takie instytucje jak: Urząd Stanu Cywilnego, Gminny Ośrodek Pomocy Społecznej, Gminny Zespół Ekonomiczno – Administracyjny Szkół i Przedszkoli w Łodygowicach. Na terenie parku znajduje się również plac zabaw dla dzieci.

Remont

Najnowszy remont miał miejsce w 2014 roku, ale w przyszłym roku planowane jest rozpoczęcie kolejnego remontu, który ma się zakończyć w 2019 roku. Jest to projekt pod nazwą „Przebudowa zabytkowych zabudowań oficyn przy budynku dworskim w Łodygowicach na potrzeby Centrum Aktywności Lokalnej”. Jak podaje strona internetowa Gminy Łodygowice: „w ramach projektu planowane jest przywrócenie zabytkowego wyglądu oficyn przy dworze w Łodygowicach”. Na ten cel uzyskano dofinansowanie w kwocie przekraczającej 2 mln zł. Strona internetowa podaje również, że: „w wyniku prac budowlanych i remontowych przywrócona zostanie bryła obiektu z końca XIX w. Budynek zostanie pozbawiony XX w. nadbudowań”.

Autor: Joanna Klasek

Źródła:

· Jacek Kachel, Historia Łodygowic. Tom I

Przeczytaj także

Koncert poświęcony św. Janowi Pawłowi II

27 kwietnia schola Młodzi Duchem zaprasza do wspólnego odśpiewania koronki do miłosierdzia Bożego.Po nabożeństwie będziemy wspominać wielkiego orędownika miłosierdzia Bożego…
Czytaj więcej

Premiera filmu „U mieszczan żywieckich w Żywcu”

Już w najbliższy piątek, 25 kwietnia, widzowie będą mieli okazję obejrzeć nowy odcinek cyklu „Etnos Małopolski”, zatytułowany „U mieszczan żywieckich…
Czytaj więcej

Mieszkańcy Gminy Lipowa zapraszają na pikietę w obronie gminy!

W czwartek, 24 kwietnia 2025 r. w godz. 7:30–8:30 przed budynkiem Urzędu Gminy Lipowa odbędzie się pokojowa pikieta mieszkańców pod…
Czytaj więcej

Żałoba narodowa po śmierci papieża Franciszka: decyzja prezydenta, zasady i jej konsekwencje

W związku ze śmiercią papieża Franciszka, Prezydent Rzeczypospolitej Polskiej Andrzej Duda ogłosił wprowadzenie żałoby narodowej. Uroczystości pogrzebowe papieża odbędą się…
Czytaj więcej

Juszczyna: IV Konkurs Gwary. Koncert laureatów

27 kwietnia o godzinie 16:00 w Domu Ludowym w Juszczynie odbędzie się wyjątkowe wydarzenie kulturalne – koncert laureatów IV Gminnego…
Czytaj więcej

Razem dla Kazika – bieg i piknik charytatywny

Przed nami wyjątkowe wydarzenie charytatywne, które odbędzie się w dniach 26-27 kwietnia 2025 roku. To dwudniowa inicjatywa pod hasłem „Biegniemy…
Czytaj więcej