30 kwiecień
2025

Tajemnicze drzwi w żywieckiej Konkatedrze

Autor: Paweł Wnętrzak Data publikacji: 21.03.2021 14:21

Na niepozorne metalowe drzwi w żywieckiej farze mało kto zwraca uwagę. Tymczasem posiadają one niezwykłą historię i wykonane są z niezwykłego materiału.

 Metalowe drzwi z datą 1671 raczej nie przykuwają uwagi – ot zwykłe stare drzwi, wykonane w mało estetyczny sposób. Okazuje się jednak, że posiadają one niezwykłą historię i wykonano je z nietuzinkowego materiału. Drzwi te są bowiem związane z wydobyciem soli na Żywiecczyźnie. Jak możemy przeczytać w “Dziejopisie” Andrzeja Komonieckiego pod datą 1664:

… we wsi Soli w Państwie Żywieckim od granic Węgierskich sól warzono, zaciągnąwszy z Wieliczki górników, którzy wykopawszy studnie, dostali wód słonych i sól z nich warzyli. I od godziny do godziny, to jest przez godzin 24, po korcy 12 soli warzonej brali, po pół talara naprzód korzec przedawali

Prawdopodobnie solanka ta była wykorzystywana już w XV wieku. Proces jej przetwarzania polegał na wlaniu solanki do naczyń wykonanych z miedzi lub ołowiu – tzw. “pangwi”, które następnie podgrzewano do całkowitego odparowania wody. Sól pozyskana w ten sposób niestety czerwieniała, możliwe że było to spowodowane dopływem wody bogatej w żelazo. W roku 1671 zdecydowano o zamknięciu warzelni. W tym samym roku do żywieckiej katedry trafiły drzwi, wykonane z… pangwi. Jak możemy przeczytać w “Chronografii” sławetnego wójta Komonieckiego:

Tegoż roku (1671) drzwi żelazne do drzwi małych kościelnych od babińca, gdzie białogłowy wywodzą, sprawiono a to z panwi żelaznych, na których sól we wsi Soli warzono i ta tylko pamiątka tego została…

Czym był “babiniec”? Warto zaznaczyć, że w roku 1671 żywiecka katedra wyglądała nieco inaczej niż obecnie. W XVII wieku w miejscu tym nie było – tak jak dziś – zakrystii, wobec czego drzwi te prowadziły z wnętrza fary bezpośrednio w przylegający do niej cmentarz. Jedną z teorii może być to, że w miejscu tym przesiadywały żebrzące kobiety.
Niepozorne drzwi są zatem niezwykłym świadkiem zarówno dziejów żywieckiej świątyni, jak i całego regionu, szczególnie zaś miejscowości Sól.

Przeczytaj także

Jak złapałem diabła – pierwszy odcinek serii “Zbójnickie Opowieści”

Beskidzkie legendy powracają w nowej odsłonie. Seria filmów “Zbójnickie Opowieści” wkracza na ekran z niezwykłą historią, która zapowiada się na…
Czytaj więcej

X Końska Zajawka w Węgierskiej Górce

Władze Gminy Węgierska Górka, Ośrodek Promocji Gminy Węgierska Górka, Agroturystyka „Manhattan” oraz Nadleśnictwo Węgierska Górka pragną zorganizować niezwykle atrakcyjną imprezę dla całych rodzin…
Czytaj więcej

Polski Związek Wędkarski Żywiec Zabłocie zaprasza na podwójne zawody wędkarskie

Miłośnicy wędkowania z gminy Radziechowy-Wieprz będą mieli okazję uczestniczyć w wyjątkowym wydarzeniu, które połączy rywalizację sportową z ekologiczna edukacją. Tego…
Czytaj więcej

Przedszkole im. Władysława Pieronka w Radziechowach w gronie finalistów konkursu Edukacja Regionalna w Szkole

Przedszkole im. Władysława Pieronka w Radziechowach kolejny raz zostało zakwalifikowane do finału XV-tej edycji Wojewódzkiego Konkursu Edukacja Regionalna w Szkole “Proszę…
Czytaj więcej

Kabaret Mumio świętuje 25-lecie na scenie MCK w Żywcu

Żywiec, 17 maja 2025 roku stanie się wieczorem pełnym humoru, satyry i niezapomnianych scenicznych szaleństw, sala widowiskowa Miejskiego Centrum Kultury…
Czytaj więcej

Żywiecka Biblioteka Samorządowa zaprasza na spotkanie autorskie z Beatą Pawlikowską!

Żywiecka Biblioteka Samorządowa z ogromną radością ogłasza kolejne wyjątkowe wydarzenie dla miłośników literatury, podróży i inspirujących opowieści. 17 maja odbędzie…
Czytaj więcej