Jerzy Wiktor Ruśniaczek

Redakcja portalu ŻywiecInfo.pl stara się przybliżać czytelnikom nie tylko ciekawe postacie młodych artystów i działaczy, ale też osoby, o których pamięć (niestety) zanika, zwłaszcza wśród młodzieży.

Zasłużoną postacią dla regionu Żywiecczyzny, a zwłaszcza jej zabytków jest historyk sztuki, aktor, autor wielu publikacji i opracowań niepublikowanych, dotyczących dziejów i kultury Żywca i Żywiecczyzny – Jerzy Wiktor Ruśniaczek (1930-1992).

Szkołę podstawową ukończył w Żywcu, w czasie okupacji pracował jako goniec w niemieckiej firmie budowlanej, a równocześnie przerabiał materiał klas gimnazjalnych na tajnych kompletach, po wyzwoleniu ukończył gimnazjum w Żywcu. Kolejnym etapem edukacji Ruśniaczka było Państwowe Liceum Sztuk Plastycznych w Krakowie, gdzie w 1949 roku zaliczył egzamin dojrzałości. Następnie Jerzy Ruśniaczek studiował historię sztuki na Uniwersytecie w Leningradzie (w roku 1950 jako stypendysta Państwa Polskiego), Uniwersytecie Jagiellońskim w Krakowie ( w roku 1952 ukończył studia I stopnia na Wydziale Historii Sztuki ), a także konserwację malarstwa w Akademii Sztuk Plastycznych w Krakowie. Podczas studiów brał udział w badaniach etnograficznych na temat budownictwa ludowego i sztuki ludowej, organizowanych przez Państwowy Instytut Sztuki w Krakowie. Studia konserwatorskie przerywa na czwartym roku, czego powodem jest niemożność pogodzenia nauki z pracą zawodową.

Jerzy Ruśniaczek był nie tylko wybitnym naukowcem, ale również aktorem (w roku 1955 zdał Państwowy Eksternistyczny Egzamin Aktorski). Grał w takich teatrach jak krakowska „Groteska”; „Guliwer”; „Artos”; „Komedia”; „Wiercipięta”. Grał także w teatrze radiowym, telewizyjnym oraz poza granicami Polski. Od roku 1964 związany był jako aktor  z Estradą Społeczną, zajmował tam również stanowisko konsultanta programowego ze specjalnością programów folklorystycznych i dziecięcych. W tym samym charakterze pracował później w Stołecznym Biurze Imprez Artystycznych (1967 – 1978) oraz w Zakładzie Widowisk Estradowych (1978-1983).

Pod koniec roku 1983 Ruśniaczek powrócił do Żywca. Rozpoczął pracę jako samodzielny referent ds. konserwacji i remontów w Muzeum Miejskim. Wśród zasług Ruśniaczka dla wspomnianej placówki należy wymienić: konserwację szeregu eksponatów muzealnych, zwłaszcza kolekcji malarstwa sztalugowego; rewaloryzację najstarszej chałupy na Żywiecczyźnie (pochodzącej z 1739 roku Starej Chałupy w Milówce), w której jesienią 1988 otwarto oddział Muzeum Miejskiego w Żywcu. Jerzy Ruśniaczek brał również udział w pracach rewaloryzacyjnych i odbudowie założenia dworskiego w Rychwałdzie.

Od roku 1988 sprawował stanowisko Miejskiego Konserwatora Zabytków w Żywcu. Nadzorował remont Starego Zamku w Żywcu oraz otaczającym go parkiem, zajmował się również innymi zabytkami regionu, takimi jak dwór i park w Łodygowicach, zespół pałacowy w Rajczy, cmentarz Przemienienia Pańskiego w Żywcu.

Jerzy Wiktor Ruśniaczek od najmłodszych lat życia był bardzo aktywnym działaczem, współpracującym z Muzeum w Żywcu. Odznaczał się rzetelnym warsztatem badawczym, a jego opracowania (rozproszone w różnych numerach „Karty Groni”)  są cennym źródłem informacji. Ogromna część prac Ruśniaczka pozostaje w maszynopisach w archiwum biblioteki Muzeum Miejskiego w Żywcu. Pozostaje mieć nadzieję, że w natłoku kiepskich opracowań na temat Żywiecczyzny, jakie ostatnio – niestety- ukazują się na rynku czytelniczym, prace Ruśniaczka doczekają się wydania.

Opracowanie: Ren

Źródło: Barbara Rosiek, Jerzy Wiktor Ruśniaczek, „Karta Groni” 1995, ss. 184-185.