Państwo Żywieckie posiadało 17 stawów rybnych. 10 z nich znajdowało się na obrzeżach starego Zarzecza. Z informacji wynika, że istniały już w XVII w. Stawów w Zarzeczu doglądał tzw. stawowy.
W skład 17 stawów wchodziło:
- 10 na obrzeżach Starego Zarzecza
- 9 w Sporyszu
- 4 w Cięcinie
- 2 w Starym Żywcu
- 2 w Pietrzykowicach
Zarzeckie stawy istniały już w XVII w.
Zlikwidowano je ok. 1923 r. Dowodzą tego zachowane akty kupna terenu byłych stawów przez rolników z Zarzecza od właściciela dóbr żywieckich arcyksięcia Karola Habsburga.
Nowi właściciele zamienili teren stawów na pola uprawne, jednak większość grobli oddzielających poszczególne stawy nadal istnieje.
Stawy te znajdowały się na terenie obecnego Zarzecza:
- Na południe od ul. Beskidzkiej, aż do ul. Starowiejskiej.
- Od wschodu po wał okalający Jezioro Żywieckie.
- Od zachodu kończyły się na lekkim wzniesieniu – prastary brzeg rzeki Żylicy (nad ogrodnictwem Państwa Fijaków).
Woda wpływała do stawów specjalnym kanałem ze strumienia powyżej obecnego zakładu „Mostmarpal”. Wypływała natomiast w kierunku rzeki Soły w okolicach obecnej przepompowni.
Stawów w Zarzeczu i Pietrzykowicach pilnował i doglądał tzw. stawowy. Według Inwentarza Dóbr Żywieckich w 1715 r. musiał on co roku oddawać do zamku w Żywcu 18 kop raków (czyli 1080 sztuk).
Ostatnim mieszkańcem Zarzecza, który pełnił funkcję stawowego był Marcin Adamczyk, który po zlikwidowaniu stawów otrzymał od Habsburga teren stawu Mały Lelitek. Na tym terenie do dziś mieszkają potomkowie Pana Adamczyka.
Stawowy Marcin Adamczyk, Stare Zarzecze, 1946 r.
Zdjęcie przekazał Konrad AdamczyK
Zdjęcie przekazał Konrad AdamczyK
Informacja: Krystyna Mikociak na podstawie literatury F. Lenczowski: Inwentarze dóbr żywieckich z XVlll w. zawierające obciążenia feudalne ich ludności, Żywiec 1980 r. oraz informacji podanych przez Konrada Adamczyka.
Zdjęcie w ikonie: Fragment mapy wykonanej przez Krystynę Mikociak w 2000 r. na podstawie mapy austryjackiej z 1845 r.
Na niebiesko zaznaczono stawy w Zarzeczu
Na niebiesko zaznaczono stawy w Zarzeczu
