Początki działalności tartaku możliwe są do ustalenia dzięki Kronice zakładowej oraz publikacji okolicznościowej Pana Eugeniusza Siwka „ 80 lat Tartaku Przemysłu Drzewnego w Ustroniu ”

(…)„Rok 1892 miejscowość Ustroń jako rolnicza wioska góralska położona po obu brzegach rzeki Wisły u podnóża Czantorii stanowi integralna część ziem Monarchii Austro - Węgierskiej. Tu wiedeński handlowiec Adolf Löwy korzystając ze wspaniałej bazy  surowcowej buduje  tartak  parowy  3  trakowy  o mocy przerobowej ca 15 000 m3 i zatrudnieniu 100 robotników.

              Lata 1914 – 1924 to okres I Wojny Światowej i walk o przynależność Śląska Cieszyńskiego do macierzy, produkcja ograniczona na potrzeby wojny.

            Lata 1925 – 1939 Dyrekcja Lasów Państwowych w Warszawie zakupiła tartak, który wchodzi w skład Komory Cieszyńskiej Kierownikiem zostaje Artur Flank , a jego zastępcą Jerzy Glaser. Tartak przeciera na 4 trakach – przetarcie wzrasta do 30 000 m3 przy zatrudnieniu 220 robotników

              Lata 1940 – 1944 Okupant odbudowuje tartak o napędzie elektrycznym siłą niewolniczą, instaluje 3 traki pionowe typu Hoffmann i jeden poziomy.

             Okres powojenny – w pierwszych dniach wyzwolenia tartak uruchamia produkcję w pierwszym rzędzie na odbudowę zniszczeń wojennych. Kierownikiem początkowo jest Wacław Jankowski, a następnie do 1962 roku inż. Roman Biłek zastępcami zaś odpowiednio E. Siwek i L. Ławruszczuk. Zakład podlega Dyrekcji lasów Państwowych Krakowie, a następnie wchodzi w skład Rejonu przemysłu Leśnego w Katowicach. Produkcja tartaku z przeznaczeniem na kraj i Eksport wzrasta do 40 000 m3 przetarcia i zatrudnienia ca 200 pracowników. Buduje się bocznicę kolejową (…)”

 Widok na halę przetarcia na pierwszym planie skład kłód ( lata 1958 do 1976)

Widok składu surowca w tartaku Ustroń

 . Manipulacja surowca iglastego ( piła mechaniczna  prod.  ZSRR   EПЧ)

(Źródło fotografii kronika zakładowa)

  Hala przetarcia w Ustroniu 3 traki pionowe firmy Hoffman

. Hala przetarcia  (widok od strony dowozu kłód)

Zdjęcia (Rys.108, 109) przedstawiają skład surowca przed halą maszyn oraz manipulację  na  składzie  surowca  ( Rys.110),   wnętrze  hali  maszyn  stan  techniczny

i ustawienie obrabiarek oraz  urządzeń pomocniczych przedstawiają zdjęcia powyżej (Rys.111, 112). Lata 1965 - 1966 to czas modernizacji zakładu, stare Hoffmany zostały zastąpione trakami polskimi  z  Bydgoszczy  GR 600 (Rys.113) i  TGP – 800 ( Rys.114)

z pneumatycznym urządzeniem do podnoszenia walcy dociskowych,  stan tych maszyn pozwalał na osiąganie przez zakład dość dobrych wyników w konkurencji i rywalizacji między tartakami.  Dalsza modernizacja nastąpiła w latach 1980. Zamontowano na składzie surowca transportery do kłód oraz korowarkę, wymieniono traki z ręczną obsługą na traki bardziej wydajne wspomagane urządzeniami hydraulicznymi były to traki DTPC – 71. Zakres prac przy modernizacji zakładu opracował Ośrodek Postępu ORED w Poznaniu.

       Rys.113. Polski  trak GRA 63                              Rys.114. Polski trak TGP

W  wyniku  pożaru, zakład  w  1992   roku  został   ponownie  zmodernizowany. W miejscu składu kłód pojawił się skład tarcicy. Park maszynowy został wymieniony zamiast dwóch traków Bydgoskich typu DTPC – 71 zamontowano jeden, drugim trakiem był DTRA – 63A dwie pilarki poprzeczne zastąpiło urządzenie typu Trymex Cały materiał boczny obsługiwała jedna obrzynarka podwójna typu DPPA – III – 50. Powstające zrzyny oraz odpady technologiczne w zakładzie przerabiał rębak bębnowy typu Klöckner, do którego odpady były dostarczane transporterem taśmowym biegnącym przez całą długość hali traków. Odbiorcą zrębki  były  zakłady  płyt pilśniowych w Jaśle, Koniecpolu i  nowo powstały zakład płyt wiórowych w Mielcu.

Rys.115. Widok zakładu z przodu (od bramy wjazdowej

W 1999 r dobudowano z prawej strony suszarnię kompensacyjną (Rys.115) dwie komory o pojemności ~ 80 m3 na potrzeby powstałego wydziału klejonej kantówki okiennej. Skrzynkarnię która była w pobliżu hali przetarcia przerobiono na zakład klejenia kantówki okiennej „EKO – BESTAR spółka z o.o.”

Na zdjęciach poniżej  ( Rys.116, 117)  pokazano widok zmodernizowanej hali przetarcia z ciągami transporterów do pryzm i tarcicy. Hala dwu poziomowa na poziomie niższym odbywało się manipulowanie tarcicy i jej obrzynanie oraz sortowanie wraz ze sztaplowaniem - przygotowanie wsadu do suszenia w suszarni.

Rys.116. Hala traków z trakami DTPC – 71 i DTRA – 63 A

Rys.117. Wnętrze hali przetarcia od strony sortowni materiału głównego

Zdjęcia z 1995 roku

     Rys.118. Widok upadłego zakładu z przodu

Rys.119. Wnętrze hali przetarcia 2005 r

Strzałka zielona (Rys.120) siedziba „Eko – Bestaru” producenta kantówki okiennej.

Rys.120. Wiata rębaka

Rys.121. W tym miejscu były stoły  podawcze kłód na transporter  do hali przetarcia

Autor:  Janusz Cichała

Kopiowanie materiałów zabronione