Gospodarka odpadami definiowana jest jako zbiór działań i procesów, których celem jest zmniejszenie ilości odpadów, a przez to ich niekorzystnego wpływu na środowisko naturalne. Działania te przebiegają w sposób uporządkowany, a więc etapowo – od składowania i zbiórki do utylizacji, recyklingu lub magazynowania. Są ponadto nadzorowane i monitorowane. Przybliżamy zagadnienie gospodarki odpadami.

Zbiórka selektywna, odbiór i wywóz odpadów komunalnych

Od kilku lat obowiązuje znowelizowana ustawa o odpadach, przewidująca selektywną zbiórkę odpadów komunalnych. Polega ona na ich segregacji w miejscu powstawania oraz zabezpieczania ich do czasu wywiezienia w taki sposób, aby nie stanowiły zagrożenia dla otoczenia. Posegregowane odpady podlegają recyklingowi; wiele z nich to doskonały surowiec wtórny.

Segregacja polega na umieszczaniu odpadów w pojemnikach, które mają kolor właściwy dla danej frakcji lub oznaczone są naklejkami w odpowiednim kolorze. Pojemniki oznacza się następująco według kolorów:

• Papier – niebieski
• Szkło – zielony (kolorowe) i biały (białe i bezbarwne)
• Odpady biodegradowalne – brązowy
• Tworzywa sztuczne i metale – żółty
• Odpady zmieszane i nienadające się do segregacji – czarny.

Szczegółowy wykaz odpadów komunalnych, jakie można i jakich nie można umieszczać w kolorowych pojemnikach, można znaleźć na stronach internetowych miejskich zakładów usług komunalnych.

Wywóz elektrośmieci

Terminem tym określa się przeznaczony do utylizacji zużyty lub uszkodzony sprzęt elektryczny i elektroniczny, który przeznaczony jest do utylizacji. Elektrośmieci zaliczają się do odpadów niebezpiecznych z uwagi na wyciekające z nich substancje chemiczne, mające niszczący wpływ na środowisko. Mogą także zawierać inne toksyczne składniki, jak rtęć, azbest lub kadm.

Do tej kategorii zaliczane są lodówki i inny elektryczny sprzęt gospodarstwa domowego, komputery i ich urządzenia peryferyjne, klimatyzatory, kosiarki, narzędzia elektryczne, świetlówki, maszyny do szycia, radioodbiorniki, telewizory, itp. Na każdym z tych urządzeń znajduje się ikona przekreślonego kosza. Oznacza to, że danego przedmiotu nie wolno umieszczać w pojemniku na odpady komunalne, a podlega on utylizacji zgodnie z przepisami o elektrośmieciach.

Sprzęt duży, jak lodówka, kuchenka mikrofalowa, piekarnik elektryczny, itp. może zostać odebrany bezpłatnie z domu przez pracowników oddelegowanych przez służby miejskie (trzeba dowiedzieć się w urzędzie miasta lub gminy). W wielu miastach funkcjonują również firmy, który świadczą taką usługę bezpłatnie. Mniejsze urządzenia, jak telefon, laptop, tablet, żelazko, żarówka, bateria czy suszarka do włosów można zanieść np. do galerii handlowej lub marketu, gdzie znajdują się niewielkie kontenery na zużyty sprzęt elektryczny i elektroniczny.

Odpady remontowe, budowlane i gruz

Ten rodzaj odpadów zagospodarowuje się zupełnie odmiennie. Do końca bieżącego roku może być wywożony z terenu budowy w kontenerach w formie gruzu czystego, zmieszanego oraz odpadów budowlanych. Najwygodniejszym rozwiązaniem jest skorzystanie z usług firm, które wypożyczają kontenery na odpady, np. skipgroup.pl. Firmy takie działają we wszystkich większych miastach, ale świadczą usługi również w miejscowościach mniejszych, w promieniu nawet do 100 km. Wywóz śmieci realizowany jest na zamówienie; kontenery na śmieci podstawiane są często nawet tego samego dnia, a zabierane po zapełnieniu i powiadomieniu firmy.

Od 1 stycznia 2023 roku zmieniają się przepisy odnośnie wywozu gruzu i odpadów remontowych (budowlanych). Uchwalona została nowelizacja ustawy o odpadach, zgodnie z którą firmy usługowe nie będą mogły odbierać odpadów zmieszanych. Na kierowniku budowy (lub inwestorze, jeżeli nie zatrudnia kierownika) będzie spoczywał obowiązek segregacji odpadów na placu budowy. Przepisy noweli do ustawy przewidują minimum sześć frakcji: drewno, metale, szkło, tworzywa sztuczne, gips i odpady mineralne (gruz). Strona logistyczna, obejmująca dowóz i odebranie odpowiedniej liczby pojemników na odpady budowlane, zapewne zostanie dopracowana przez firmy świadczące usługi wywozu odpadów w kontenerach.

Z punktu widzenia gospodarki odpadami czysty gruz jest doskonałym surowcem wtórnym. Po odebraniu przekazywany jest przez firmę do recyklingu. Poddawany jest rozdrabnianiu przez kruszarki na elementy o zadeklarowanych parametrach, a następnie pakowany i może być ponownie użyty na budowach domów, dróg lub mostów.