W czerwcu 2009 r. członkowie Towarzystwa Naukowego Żywieckiego, pracownicy Muzeum Miejskiego w Żywcu oraz nauczyciele i uczniowie I Liceum Ogólnokształcącego im. Mikołaja Kopernika w Żywcu przeprowadzili pod hasłem Przywróćmy pamięć… inwentaryzację kościoła p.w. św. Marka Ewangelisty i znajdującego się przy nim cmentarza, zamkniętego od prawie stu lat. Celem akcji było zebranie materiałów inwentaryzacyjnych, wykonanie dokumentacji fotograficznej oraz zainteresowanie mieszkańców Żywca, a szczególnie młodzieży, problemami ochrony zabytków i dziedzictwa kulturowego. Podczas inwentaryzacji stwierdzono zły stan i postępującą degradację wielu obiektów, w związku z czym pojawiła się inicjatywa, aby dokonać renowacji tych najstarszych, najbardziej zniszczonych, a zarazem najcenniejszych.

            W dniu 1 listopada 2010 r. Towarzystwo Naukowe Żywieckie wraz z uczniami-wolontariuszami z żywieckich szkół średnich: I Liceum Ogólnokształcącego im Mikołaja Kopernika, Zespołu Szkół Budowlano-Drzewnych im. Armii Krajowej i Technikum Fryzjerskiego przy Zakładzie Doskonalenia Zawodowego oraz przedstawicielami władz samorzadowych, burmistrzem Antonim Szlagorem i wiceburmistrzem Markiem Czulem, przeprowadziło na cmentarzach przy kościołach p.w. św. Marka i p.w. Przemienienia Pańskiego oraz p.w. św. Floriana w Zabłociu kwestę, podczas której zebrano 6665, 96 zł i 7 euro. Kwotę tę przeznaczono na ratowanie najpilniej wymagającej zabiegów konserwatorskich, bo bardzo poważnie uszkodzonej figury św. Józefa z Dzieciątkiem z 1797 r. – najstarszego obiektu na cmentarzu. Renowacja figury staraniem Parafii Katedralnej Narodzenia Najświętszej Maryi Panny w Żywcu oraz Towarzystwa trwała od czerwca do października 2011 r., a przeprowadził ją mgr Tadeusz Kalfas.

W dniu 1 listopada 2011 r. kwestę przeprowadzono po raz drugi, tym razem pod hasłem Ojczyzna to ziemia i groby. Narody, tracąc pamięć, tracą życie (Cyprian Kamil Norwid), a zebrana kwota 12 627 zł, zostanie przeznaczona na renowację kolejnych zabytków znajdujących się na terenie cmentarza.

            Inwentaryzacji, kwestom i renowacji figury św. Józefa towarzyszyła również kwerenda źródłowa i badania, których celem było podsumowanie dotychczasowej wiedzy o przeszłości kościoła p.w. św. Marka i znajdującego się przy nim cmentarza oraz opracowanie tych fragmentów ich dziejów, które dotychczas nie wzbudziły szerszego zainteresowania historyków. W wyniku tych działań powstało wydawnictwo „Przywrócić pamięć”, o którym pisaliśmy na portalu:

Kopiowanie materiałów zabronione