Arcyksiążęcy Browar w Żywcu powstał w 1856 roku i należał do rodziny Habsburgów. W latach okupacji hitlerowskiej został skonfiskowany, po licznych przekształceniach własnościowych obecnie żywiecki Browar jest wiodącym zakładem kompanii piwowarskiej pod nazwą Grupa Żywiec S.A. Poza Żywcem grupa produkuje piwo w czterech innych browarach: Cieszyn, Warka, Elbląg i Leżajsk. Będąc w Żywcu warto zwiedzić Muzeum Browaru. W 18stu pomieszczeniach zgromadzono setki eksponatów i rekwizytów sprzed lat dotyczących produkcji i dystrybucji piwa żywieckiego ¹⁾.

 Kapsle

 Żywiecczyzna słynie z doskonałej kuchni regionalnej. Mięso obok piwa od stuleci było źródłem zamożności żywieckiego mieszczaństwa. Cech rzeźniczy powstał w 1607 roku i otrzymał przywilej wolnego handlu mięsem w soboty. Studenccy, Staszkiewiczowie, Mikuszewscy, Wrężlewiczowie, Żurkowie to znakomite rody rzeźników przewijających się w historii żywieckiego przetwórstwa i handlu mięsem 2).Rodzina Bielewiczów – wyroby piernikarskie. Tradycje piernikarskie tej rodziny zapoczątkował Jan Bielewicz, który początkowo uczył się zawodu w przodującej żywieckiej pracowni Karola Białka. Pierniki posiadały kształt serca bądź koła z krótkimi, ale treściwymi napisami na każdą okazję. Lukrowany piernik miał wyrażać to, czego usta z różnych powodów nie mogły. Szczególną sławą cieszy się piernik ze szpiglem, czyli z lusterkiem umieszczonym w środku odpustowego serca. Zakochany młodzieniec obowiązkowo musiał taki piernik przywieźć z miasta dziewczynie 3).Piekarnia u Gałuszków – założona w 1918 roku przez Władysława Gałuszkę. Do dnia dzisiejszego piekarnia zachowała walory domowego, ręcznie wyrabianego pieczywa. Pieczywo jest żytnie, pszenne, owsiane, bułki w przeróżnych smakach, ciasta, pączki, torty i inne wyroby cukiernicze. Siedzibą piekarni jest budynek w sąsiedztwie Starego Zamku i Parku Habsburgów. W budynku znajduje się hala produkcyjna z zabytkowym piecem.Chleb od Molińskiego – piekarnia założona w 1879 roku przez Antoniego Molińskiego działającej na żywieckim rynku do dnia dzisiejszego. Niewątpliwym sukcesem piekarni było zdobycie złotych medali na wystawach piekarniczych w Wiedniu i Lwowie, a także wyróżnienie gdy we dworze w Moszczanicy zamieszkał Marszałek Józef Piłsudzki, który wybrał piekarnię Molińskich jako dostawcę pieczywa. W ofercie piekarni były różnorodne bochny chleba, plecionki zwane barcheskami, weki, bułki, rogaliki a nawet precle 4).

Świece woskowe rodziny Rybarskich – Krzysztof Rybarski zaczął ozdabiać zwykłe świece woskowe metodą toczenia na frezarce i w 1980 roku opatentował oryginalny sposób produkcji świec ozdobnych. Dzięki temu uzyskiwał świece o różnych kształtach i fakturze dobierane indywidualnie pod potrzeby klienta. Wyrób świec w jego zakładzie pozostaje produkcją rękodzielniczą – nie ma seryjnej produkcji identycznych wyrobów, zaś do produkcji stosuje się oryginalne XIX wieczne receptury i oprzyrządowanie. Głównymi odbiorcami są parafie, klasztory, ale również ludzie, którzy cenią sobie piękno i nastrój w swoich wnętrzach ⁵⁾.

Lunety Jacka Uniwersała – największy krajowy producent sprzętu optycznego od 1986 roku. Wyroby firmy „Uniwersał” znane są miłośnikom astronomii w Polsce i powoli zyskują sobie popularność na rynkach Europy. W 2006 roku firma wykonała obserwatorium we Fromborku, mieście Kopernika, co z pewnością ma prestiżowe znaczenie ⁶).

Muzyka żywiecka – przekazywana ze słuchu z pokolenia na pokolenie zachowała współcześnie swoją prostotę oraz pierwotność brzemienia wykorzystując skrzypce oraz dudy. Żywieckie motywy przeplatają się z rytmami i instrumentami z południowych stoków Karpat. Współcześnie muzyka ludowa ulega zjawiskom komercjalizacji, przykładem mogą być bracia Łukasz i Paweł Golcowie, pochodzący z Milówki koło Żywca lub twórczość Moniki Brodki.

Ciekawą postacią jest Jacenty Ignatowicz pochodzący z Żywca potrafiący zagrać każdą melodię na listku zerwanym z krzewu bądź drzewa. Występując mówi, że gra na instrumencie, którego nie wykonał człowiek ⁷⁾.

Przypisy

1Żywiec znany i nieznany, Publikacja wydana w ramach projektu „Rozwój współpracy kulturalnej i turystycznej bliźniaczych miast Żywiec i Cadca”, tom 2, Żywiec 2010, s. 65.

2 Tamże, s. 66.

3 Tamże, s. 70.

4 Tamże, s. 72.

5 Tamże, s. 73.

6 Tamże, s. 74.

7Żywiec znany i nieznany, Publikacja wydana w ramach projektu pt.: „Rozwój współpracy kulturalnej i turystycznej bliźniaczych miast Żywiec i Cadca”, tom 2, Żywiec 2010, s. 86.