Minister Rolnictwa i Rozwoju Wsi Grzegorz Puda odniósł się do sprawy zwrotu spadkobiercom Pałacu Kępińskich w Żywcu.

O sprawie zwrotu spadkobiercom Pałacu Kępińskich pisaliśmy TUTAJ. Minister Puda podkreśla, że decyzja jaką wydał w styczniu tego roku jest wyłącznie podstawą do wystąpienia przez spadkobierców o odszkodowanie od Skarbu Państwa. Decyzja z 5 stycznia nie zmienia w żaden sposób działalności Zespołu Szkół Agrotechnicznych i Ogólnokształcących oraz instytucji, które działają na terenie, gdzie mieści się dwór. Jednocześnie Puda zaznaczył, że wydana decyzja jest wprawdzie ostateczna, jednak można wnieść na nią skargę do sądu administracyjnego. Ponadto decyzja może być jedynie podstawą do wystąpienia przez spadkobierców z żądaniem odszkodowania od Skarbu Państwa a nie Powiatu. Odszkodowanie - jeżeli zasądzi je sąd cywilny – ma być wypłacone ze specjalnego funduszu – Funduszu Reprywatyzacji.

Zgodnie z dekretem PKWN z 1944 r. o przeprowadzeniu reformy rolnej przejęciu na własność Państwa podlegały nieruchomości ziemskie stanowiące własność albo współwłasność osób fizycznych lub prawnych, jeżeli ich rozmiar łączny przekraczał bądź 100 ha powierzchni ogólnej, bądź 50 ha użytków rolnych, a na terenie województw poznańskiego, pomorskiego i śląskiego, jeśli ich rozmiar łączny przekracza 100 ha powierzchni ogólnej, niezależnie od wielkości użytków rolnych tej powierzchni podlegały przejęciu na skarb państwa bez odszkodowania. Problem w tym, że dekret PKWN nie definiował pojęcia nieruchomość ziemska. Definicję tego pojęcia wprowadził dopiero Trybunał Konstytucyjny (orzeczenie z 1990 r.) uznając, że przez "nieruchomość ziemską" należy rozumieć nieruchomość która jest lub może być wykorzystywana do prowadzenia działalności wytwórczej w zakresie produkcji roślinnej, zwierzęcej, sadowniczej, a więc nieruchomość ziemska o charakterze rolniczym. W efekcie tego orzeczenia w orzecznictwie sądów utrwaliło się, że zespoły pałacowo-parkowe jako rezydencje nie nadające się do produkcji rolniczej nie podlegały pod działanie przepisów dekretu PKWN o przeprowadzeniu reformy rolnej, a więc nie mogły być na tej podstawie przejęte na Skarb Państwa.
W związku z powyższym wydanie decyzji MRiRW z 5 stycznia 2021 r było koniecznością. Co bardzo ważne ma ona charakter deklaratoryjny czyli, że nie zmienia niczego w stanie prawnym nieruchomości i nie oznacza obowiązku zwrotu tej nieruchomości na rzecz spadkobierców dawnego właściciela. Zgodnie z treścią księgi wieczystej powiat otrzymał nieruchomość na podstawie decyzji Burmistrza Żywca z 2008 r.; w księdze wieczystej widnieje też decyzja Wojewody Śląskiego z 2000 r. Te decyzje są podstawą wpisania powiatu do księgi wieczystej i ponieważ decyzje te nadal są ważne i obowiązują, to nikt nie ma możliwości skutecznego żądania od powiatu zwrotu nieruchomości. Aktualnie decyzja MRiRW z 5.01.2021 może być jedynie podstawą do wystąpienia przez spadkobierców z żądaniem odszkodowania od Skarbu Państwa (ale nie od powiatu), które będzie wypłacane ze specjalnego funduszu – Funduszu Reprywatyzacji, jeżeli oczywiście takie odszkodowanie zasądzi sąd cywilny. Decyzja jest ostateczna, ale można na nią wnieść skargę do sądu administracyjnego – poinformował 10 lutego tego roku minister Grzegorz Puda.