Na cmentarzu Wojska Polskiego w Bielsku-Białej 30 września odbyła się symboliczna uroczystość przywrócenia pamięci żołnierzom walczącym w obronie Węgierskiej Górki we wrześniu 1939 roku, a spoczywającym na bielskim cmentarzu.
Dzięki wspólnej pracy Urzędu Miejskiego w Bielsku-Białej oraz Instytutu Pamięci Narodowej udało się potwierdzić tożsamość obrońców naszej południowej granicy i na specjalnym pomniku ustawionym na cmentarzu Wojska Polskiego upamiętnić daninę krwi, jaką złożyli broniąc ojczyzny.
Na uroczystości 30 września spotkali się przedstawiciele służb mundurowych, kombatantów, Stowarzyszenia Dom Polski i harcerzy. Żołnierze 18 bielskiego batalionu powietrznodesantowego wystawili wartę, a Bielska Orkiestra Dęta Formacja Wojskowa zadbała o oprawę muzyczną spotkania. Władze samorządowe reprezentował zastępca prezydenta Adam Ruśniak, przewodnicząca Rady Miejskiej Dorota Piegzik-Izydorczyk oraz radni Andrzej Gacek, Konrad Łoś i Piotr Ryszka. Zebrani złożyli wiązanki kwiatów.
Warto przypomnieć kim byli spoczywający na cmentarzu.
Kiedy wspominamy atak Niemiec hitlerowskich na Polskę, mamy w pamięci heroiczną postawę obrońców, także tych, którym przyszło zdawać egzamin z patriotyzmu w rejonie Węgierskiej Górki. Dzięki ich nieugiętej postawie miejscowość otrzymała przydomek Westerplatte południa.
1 września 1939 r. o świcie z terytorium Słowacji przez Przełęcz Zwardońską wkroczyły w dolinę Soły oddziały 7 Bawarskiej Dywizji Piechoty pod dowództwem gen. bryg. Eugena Otta. Tę niemiecką jednostkę zaliczono później do elity Wehrmachtu. Niemiecka dywizja rozlokowała na kierunku ataku 17 tys. żołnierzy, Wojsko Polskie w tym samym rejonie dysponowało około 1200 żołnierzami.
Niemieckie dowództwo zakładało, że polska obrona zostanie przełamana z marszu. Okazało się jednak, że pomimo nawałnicy ognia artyleryjskiego i nalotów lotniczych polskie oddziały powstrzymały posuwanie się Niemców w dolinie Soły i zadały im poważne straty. W sposób szczególny przyczynili się do tego obrońcy czterech schronów bojowych Wędrowiec, Wąwóz, Włóczęga i Waligóra.
Walki o Węgierską Górkę trwały do 3 września. Zapisały się na trwale w naszej historii. Nawet niemiecki dowódca VII dywizji gen. Ott stwierdził, że obrońcy Węgierskiej Górki zasługują na najwyższy żołnierski szacunek, gdyż przez wiele godzin samotnie odpierali ciągłe natarcie z udziałem artylerii i lotnictwa.
Splot nie do końca wyjaśnionych zdarzeń sprawił, że kilku obrońców poległych w trakcie tych walk zostało pochowanych na cmentarzu w Cięcinie, a później Niemcy ekshumowali ich ciała i przewieźli do Bielska. Dzięki przeprowadzonym badaniom i ustaleniom historycznym dzisiaj przywracamy ich wspólnej pamięci. W trudnych czasach, w jakich żyjemy, warto przypominać czym jest honor i umiłowanie Ojczyzny.
Żołnierze Wojska Polskiego polegli w walce z Niemcami w obronie fortów w Węgierskiej Górce pomiędzy 1 a 3 września 1939 roku, którzy dzisiaj spoczywają na Cmentarzu Wojska Polskiego w Bielsku-Białej:
strz. Konstanty Bartczak
Jan Flis
strz. Stanisław Flis
bomb. Antoni Kopeć
szer. Antoni Kopiec
strz. Wacław Labacki
Andrzej Landa
Józef Laszczak
Antoni Michalski
kpr. Mika
szer. Jan Kulpa
sierż. Stanisław Raczyński
szer. Władysław Szczepański
Wawrzyniec Szpak
Jan Tlałka
Franciszek Tomaszek
Bolesław Wiśniewski
strz. Wiktor Zieniewicz