We wsi Łysina, położonej w gminie Łękawica możemy znaleźć zespół skał nazywanych "Zamczysko". Znane są one nie tylko jako doskonałe miejsce do uprawiania wspinaczki, ale także jako miejsce, gdzie znajduje się jedyna, poza Tatrami, Jaskinia Lodowa, w której lód utrzymuje się nawet w środku lata!

Jaskinia Lodowa w Zamczysku została odkryta w kwietniu 1999 roku przez dwóch speleologów J. Ganszera i J. Pukowskiego. Pierwotnie była opisana jako szczelina dwumetrowej długości. Dokładniejszego badania dokonał rok później członek Speleoklubu Bielsko-Bialskiego A. Żera. Okazało się wówczas, że jest to jaskinia pochodzenia tektonicznego, posiadającą system korytarzy, zgrupowanych w trzy podstawowe ciągi. Korytarze mają długość 59 m, zaś głębokość jaskini wynosi 10 m. Jaskinia Lodowa w Zamczysku jest obecnie jedyną znaną jaskinią tego typu w całych polskich Karpatach, poza tatrami.

Jaskinia Lodowa w Zamczysku jest ponadto najniżej położoną w Polsce jaskinią lodową. W okresie lata możemy w niej obserwować jęzor lodowy o długości ok. 2 metrów i grubości przekraczającej 10 centymetrów. Znacznie bogatsze formy lodowe, takie jak: draperie, sople, kolumny lodowe, polewy i pokrywy lodowe, można tutaj zobaczyć w pozostałe pory roku. Jest to jedyna znana obecnie jaskinia lodowa w całych polskich Karpatach, poza Tatrami.

Od 2009 r. kompleks skał Zamczysko, (wraz z Jaskinią Lodową, objęty jest ochroną. Jest to stanowisko dokumentacyjne „Zamczysko na Ściszków Groniu”.

Autor: PW
Źródło zdjęcia: Jerzy Opioła